Trong chuỗi 10 bài hát “không tên” nổi tiếng của nhạc sĩ Vũ Thành An vào trước năm 1975, có lẽ “Bài Không Tên Số 05” là bài hát mang nhiều màu sắc vui tươi và lạc quan hơn cả, có lẽ tại vì đó là một lời nói chân thực từ trái tim nhỏ bé của nhạc sĩ khi vừa tìm được “tình yêu định mệnh” của cuộc đời mình.
Bài Không Tên số 5 được ông viết dành tặng riêng cho người vợ đầu tiên cùng ông “đồng cam cộng khổ”. Cô gái đó có tên là Nguyễn Thị Thoa, khác với những cô gái ông từng quen trước đó, gia cảnh cô rất nghèo và khó khăn. Có lẽ cũng một phần bởi vì lý do đó nên ông cảm thấy có một sự đồng cảm, cũng như đồng điệu sâu sắc (vì ông cũng là một chàng nhạc sĩ nghèo không hơn không kém).
-1666072468.png)
Nhạc sĩ Vũ Thành An
Vì hoàn cảnh khó khăn, cha thì bị bệnh, mẹ cũng già yếu nên dù khi đó còn đi học nhưng cô đã quyết định nghỉ để đi làm để có thể giúp đỡ thêm được cho gia đình mình. Cảm phục bởi tấm lòng đó của cô, “chàng nhạc sĩ” càng thấy yêu quý và trân trọng hơn cô gái nhỏ trước mắt mình.
Ông đã viết về cô Thoa trong những trang hồi ký của chính mình như sau: “Khi có em bên cạnh, anh cảm thấy bình yên. Anh đã quá mệt mỏi với những cuộc tình đã qua, cho nên muốn đến với em và cùng em xây dựng gia đình.
Em có nhiều đặc điểm lắm, giọng nói em thật êm đềm, nhỏ nhẹ. Khi cười em chỉ chúm chím môi chứ không cười hẳn. Nhưng đối với anh nét cười đó thật duyên dáng, quyến rũ. Hình ảnh em ra khỏi lớp học ban đêm trong chiếc áo dài ngày đó, bây giờ anh vẫn còn nhớ như in. Anh hiểu vì sao anh đã si mê em…”
Rồi cứ tự nhiên như thế tâm hồn họ sát gần bên nhau, họ quen nhau một thời gian, sau đó thì cô đã đồng ý cùng về chung một nhà với nhạc sĩ khi ông ngỏ lời.
Bài Không Tên Số 05 đã ra đời trong giây phút hạnh phúc vô cùng của nhạc sĩ khi cuối cùng cũng có người chịu cùng với ông “chia nhau nghèo khó, quên lo tương lai mịt mờ”:
Quấn quít vân vê tà áo
Run run đôi môi mở chào
Tiếng nói thơ dại ngày đó
Bây giờ mộng đời bay cao
Chàng nhạc sĩ và cô gái của cuộc đời anh đã quen biết nhau từ ngày còn đi học, nên từ ngay những câu hát đầu tiên những nét e thẹn, ngại ngùng của buổi đầu quen biết đã được anh sử dụng để mở đầu cho chuyện tình của mình. Những ngày ấy, cô vô cùng dễ thương mà “quấn quít vân vê tà áo/ run run đôi môi mở chào” khi hai người gặp gỡ, và ở cạnh bên nhau đã khiến cho trái tim anh rung động không ngừng. Chính “tiếng nói thơ dại ngày đó”, cũng không ngờ rằng giờ đây đã là “mộng đời bay cao” - thật là vui sướng và hạnh phúc biết bao nhiêu.
Mời quý vị nghe lại ca khúc "Bài Không Tên Số 5" Trình bày: Thanh Hà
Bấm vào giữa hình trên để nghe "Bài Không Tên Số 5" Trình bày: Thanh Hà
Mời quý vị nghe lại ca khúc "Bài Không Tên Số 5" Trình bày: Elvis Phương
Bấm vào giữa hình trên để nghe "Bài Không Tên Số 5" Trình bày: Elvis Phương
Kể từ phút giây này trở đi, anh sẽ nguyện “góp hết tương lai vào tiếng yêu thương” để mà “trao em một đời”. Và anh cũng tin tưởng vô cùng rằng cuộc đời của hai người rồi cũng sẽ đẹp tươi, mai đây rồi “ngọt bùi sẽ chia” cho nên anh mong cô hãy luôn như bây giờ, luôn cùng nhau “sắt se đợi ngày tới”
Góp hết tương lai vào tiếng
Yêu thương trao em một đời
Hãy sắt se đợi ngày tới
Mai rồi ngọt bùi sẽ chia
Mai rồi ngọt bùi sẽ chia
Nâng niu cô đơn từng ngày
Xoa tay khi em vào đời
Mà đời còn nhiều đắng cay
Con đường đi của cô từ nay trở đi sẽ có anh và anh cũng vậy, từ nay trở đi cũng có cô. Anh sẽ cùng với cô “nâng niu cô đơn từng ngày”, sẽ “xoa tay khi em vào đời” vì anh biết rằng cuộc đời phía trước sẽ không chỉ có một màu mồng, sẽ không chỉ có những ngày đẹp tươi. Những khó khăn, thử thách sẽ đến với họ vào bất cứ lúc nào, bất cứ đâu mà họ không thể nào lường trước được, nhưng chỉ cần có nhau, dành cho nhau sự tin tưởng, sự động viên và một lồn cùng nhau thì anh tin mọi khó khăn rồi cũng sẽ qua hết.
Hãy đến chia nhau nghèo khó
Quên lo tương lai mịt mờ
Hãy cố yêu người mà sống
Lâu rồi đời mình cũng qua
Nghèo khó có xá gì, tương lai mịt mờ thì có sao, hai người sẽ cùng với nhau, cùng với nhau nắm tay và vượt qua, vượt qua hết - “Hãy cố yêu người mà sống/ Lâu rồi đời mình cũng qua” - Cứ tin là như thế, cứ sống yêu đời như thế, lạc quan như thế và cùng cố gắng hết mình, yêu thương lẫn nhau hai người sẽ đi đến phía cuối con đường cùng với nhau. Dù trước mắt là con đường đi khó khăn nhưng khó khăn nào thì cũng là để vượt qua mà thôi.
Vì anh đã có cô, cùng tình yêu thắm đượm, dạt dào của hai người. Anh cũng trân trọng vô cùng người con gái đã “can đảm” mà cùng với anh đi trên cùng một con đường, con đường mà anh đã biết nếu đi cùng thì cô sẽ phải “chịu nhiều xót xa” - Người con gái có “đôi tay nuột nà”, có “đôi môi thật thà” như cô với ông xứng đáng được nhiều hơn như thế, nhưng cô đã đồng ý đi cùng anh, nếm ngọt bùi đắng cay cùng anh, một chàng nhạc sĩ nghèo. Điều này càng làm cho anh thêm phần yêu thương, thêm phần trân trọng hơn người con gái nhỏ bé mà đầy mạnh mẽ này.
Lâu rồi đời mình cũng qua
Xin em đôi tay nuột nà
Xin em đôi môi thật thà
Thật thà chịu nhiều xót xa
Hãy cố vươn vai mà đứng
Tô son lên môi lạnh lùng
Hãy cố yêu người mà sống
Lâu rồi đời mình cũng qua
Thôi thì cô và anh, hai người kể từ nay trở đi “hãy cố vươn vai mà đứng/ tô son lên môi lạnh lùng”, hãy cùng nhau cố gắng, cùng nhau vững tin, và “hãy cố yêu người mà sống”, dù tương lai phía trước còn đang mịt mờ, còn có chông gai, còn có khó khăn, thử thách thì hãy cứ như ngày hôm nay, cùng nhau đồng lòng, cùng nhau cố gắng “lâu rồi đời mình cũng qua”...
Bài Không Tên Số 05, khi ra đời đã được nghệ sĩ Jo Marcel mua bản quyền với giá 10 ngàn đồng, một số tiền khá lớn ở thời điểm đó, và nhạc sĩ Vũ Thành An đã dùng toàn bộ số tiền này để may áo cưới cho vợ.
Trời cũng không phụ lòng người, một thời gian sau khi vợ sinh con đầu lòng, công việc của nhạc sĩ dần được thăng tiến - ông bắt đầu có những công danh với đời. Năm 31 tuổi ông đã là lên chức Vụ trưởng Vụ văn hóa trong chính phủ đệ nhị cộng hòa lúc bấy giờ.
Thế nhưng cuộc sống sung túc chẳng được bao lâu, vì đảm nhận những chức vụ cao như vậy trong chế độ cũ, nên sau năm 1975 ông bị xử tù trong 10 năm, để lại người vợ đơn chiếc cùng với con thơ.
Đến năm 1984, khi vẫn đang còn trong trại giam, ông đã quyết định ký vào giấy ly hôn để cho vợ hoàn thành thủ tục đưa con sang Hoa Kỳ định cư. Mối duyên tình của hai người họ cũng từ đó mà kết thúc, nhưng sự trân trọng và tình cảm bấy lâu mà họ có cùng nhau, có lẽ cả hai người họ sẽ không bao giờ quên đi. Nhạc sĩ cũng bày tỏ sự cảm phục và lòng biết ơn của mình đối với vợ trong những dòng hồi ký: “...Anh cảm phục em mấy mươi năm qua đã một mình nuôi dạy con trai chúng ta khôn lớn, nên người. Xin cho em cuối đời được bình yên…”.
Lời bài hát “Bài Không Tên Số 5” Tác giả: Vũ Thành An
Quấn quít vân vê tà áo
Run run đôi môi mở chào
Tiếng nói thơ dại ngày đó
Bây giờ mộng đời bay cao.
Góp hết tương lai vào tiếng
Yêu thương trao em một đời
Hãy sắt se đợi ngày tới
Mai rồi ngọt bùi sẽ chia.
Mai rồi ngọt bùi sẽ chia
Nâng niu cô đơn từng ngày
Xoa tay khi em vào đời
Mà đời còn nhiều đắng cay.
Hãy đến chia nhau nghèo khó
Quên lo tương lai mịt mờ
Hãy cố yêu người mà sống
Lâu rồi đời mình cũng qua.
Lâu rồi đời mình cũng qua
Xin em đôi tay nuột nà
Xin em đôi môi thật thà
Thật thà chịu nhiều xót xa.
Hãy cố vươn vai mà đứng
Tô son lên môi lạnh lùng
Hãy cố yêu người mà sống
Lâu rồi đời mình cũng qua
Lối Cũ biên soạn