Năm 1974 nhạc sĩ Ngô Thụy Miên có thực hiện một băng nhạc bao gồm 17 bản tình khúc của riêng mình, băng nhạc mang tên “Miên Tình Ca - 17 tình khúc Ngô Thụy Miên”, 17 tình khúc này đã được nhạc sĩ viết trong khoảng thời gian 1965 – 1972, bắt đầu bằng ca khúc Chiều Nay Không Có Em (hoàn tất đầu tiên 1965) và cuối cùng là Mắt Biếc (hoàn thành 1972). Đây được xem là băng nhạc hay nhất của dòng nhạc trữ tình của Việt Nam, sỡ dĩ như vậy là vì hầu hết các tình khúc trong đó đều có một tiếng vang nhất định trong suốt nửa thế kỷ qua.
Nhạc sĩ Ngô Thuỵ Miên
Và Mắt Biếc chính là một trong những bản tình ca mà nhạc sĩ Ngô Thụy Miên tâm đắc nhất (theo như ông từng tâm sự). Nội dung của câu chuyện tình này không có gì quá đặc biệt, chỉ là tâm sự về một niềm nhung nhớ với một người yêu cũ, một mối tình cũ. Nhưng khi nó được nằm trên nền nhịp điệu Boston chậm rãi và tha thiết lại trở thành một điều tuyệt vời mà không thể nào diễn tả hết. Có lẽ vì khi viết ca khúc này nhạc sĩ Ngô Thụy Miên đã đủ độ chín cả trong cảm xúc lẫn trong âm nhạc của chính mình.
Điều đặc biệt là ca khúc được bắt đầu từ một nốt cao vút, rồi trải dần xuống từng bậc từng bậc, tựa như một dòng suối tràn về từng thượng nguồn, tưới mát tâm hồn người của người nghe nhạc. Và nó như là một lời tự sự tiết lộ riêng tư về một kỉ niệm tình yêu - một tình yêu đã đi qua những ngày gió mưa mà vẫn chẳng phai nhòa, vì đã hằn sâu trong ký ức, dù người yêu đã mãi xa xôi. Nhớ tới năm xưa bên nhau
bước trong chiều mưa phím ru nhẹ đưa
Bến cũ đam mê say sưa
lá thu còn rơi người xa vắng người
Mời quý vị nghe lại ca khúc “Mắt Biếc” Trình bày: Sĩ Phú
Bấm vào giữa hình trên để nghe “Mắt Biếc” Trình bày: Sĩ Phú
Mời quý vị nghe lại ca khúc “Mắt Biếc” Trình bày: Thanh Lan
Bấm vào giữa hình trên để nghe “Mắt Biếc” Trình bày: Thanh Lan
Chàng trai thẫn thờ một mình, nhớ lại những ngày tháng “năm xưa bên nhau”, ngày ấy sao mà yên bình mà hạnh phúc đến như vậy? Ngày ấy, hai người cùng bên nhau “bước trong chiều mưa phím ru nhẹ đưa” là đã thấy trong lòng niềm vui đã ngập tràn, tưởng chừng như không gì có thể phá vỡ đi tình cảm tươi đẹp ấy. Nhưng cuộc đời vẫn trớ trêu và vô tình như vậy. Giờ đây , bến cũ vẫn còn những “đam mê say sưa” của ngày nào còn nguyên vẹn, lá thu vẫn rơi như ngày đó đôi lứa bên nhau, chỉ có “người xa vắng người” - chỉ còn lại một mình anh chơi vơi cùng nỗi nhớ thiết tha tràn về.
Anh nhớ vô cùng đôi “mắt biếc” năm xưa đã làm xao xuyến tâm hồn anh, đã cho anh bao nhiêu mộng mơ và ước mong được sánh bước mãi mãi cùng với người anh yêu. Nhưng tất cả giờ đã tan biến theo thời gian, “mắt biết” ngày nào, “tóc mây” ngày nào đã theo làn gió bay về nơi quá khứ xa xôi. Giờ đây chỉ còn lại những “cánh sao” cô đơn nơi bầu trời xa xăm, còn lại “phố vắng mênh mang mưa rơi” và dù “tình đã phai rồi” nhưng vẫn còn lại trong cõi lòng anh ước mơ không bao giờ nguôi
Mắt biếc năm xưa nay đâu
cánh sao còn đây tóc mây nào bay
Phố vắng mênh mang mưa rơi
ước mơ nào nguôi tình đã phai rồi
Tình yêu như mây khói
thoảng theo gió buồn mơ hồ
Tình yêu như giông tố qua phố đìu hiu
Nhớ dáng xưa yêu kiều
trong chiều nhạt nắng, cung đàn gợi ý
Chờ nhau trong tê tái...
Tình yêu ấy, dù không muốn nhưng nó đã “như mây khói, thoảng theo gió buồn mơ hồ”, “như giông tố qua phố đìu hiu”. Bóng dáng người xưa giờ đây chỉ có thể tìm lại trong tâm trí của chính anh mà thôi. Và trong lòng anh, vẫn luôn mãi nhớ về ngày xưa, nhớ bóng dáng cô gái yêu kiều “trong chiều nhạt nắng, cung đàn gợi ý”. Anh cứ nhớ, nhớ và nhớ - nỗi nhớ ấy như vỡ òa trong tâm trí anh, khiến cho cõi lòng anh tê tái trào dâng. Đã bao nhiêu lâu rồi mà anh vẫn nhớ như in đôi “mắt biếc” ngày nào, anh vẫn đợi chờ dù biết chẳng thể đi về đâu, dẫu vậy thì vẫn luôn “chờ nhau trong tê tái”.
Mắt biếc năm xưa nay đâu
bến ga tịch liêu vắng xa người yêu
Lá úa đơn côi bơ vơ
cuốn theo chiều rơi người xa cách rồi
Nỗi tê tái đến tột cùng ấy lắng lại trong sự đợi chờ vô vọng nơi “bến ga tịch liêu”, nơi mà đã đưa bóng dáng thân quen ấy rời xa khỏi cuộc đời anh. Ngày đó cô rời đi là đời anh đã như chiếc “lá úa đơn côi bơ vơ, cuốn theo chiều rơi”. Vì anh hiểu rằng, cô ra đi là không hẹn ngày trở lại, cô rời đi là anh phải rời xa cô, rời xa “mắt biếc” của tâm hồn anh. Cuộc đời anh từ ngày đó sẽ là những nỗi buồn, nỗi cô đơn vô tận bao trùm, cùng với đó là nỗi vô vọng trong đợi chờ người yêu.
Hiện tại thì tất cả, cả tình yêu và cả cô đã trở thành dĩ vãng tròn lòng anh. Nhưng dĩ vãng ấy không bao giờ phai nhạt mà cứ “ như bao cung tơ, lướt theo chiều mơ kết muôn bài thơ”. Rồi cứ thế trở thành bao nuối tiếc về ngày tháng yêu đương của ngày xưa, từng ngày, từng ngày trôi qua chỉ càng làm cho lòng anh càng trở nên chất chồng nỗi nhớ thương vô cùng. Anh nhớ người yêu, nhớ đôi “mắt biếc”, nhớ những ngày tháng mà hai người bên nhau… nhớ đến da diết cả tâm hồn.
Dĩ vãng như bao cung tơ
lướt theo chiều mơ kết muôn bài thơ
Nuối tiếc yêu đương xa xưa
tháng năm nào trôi để nhớ nhung hoài
Tình yêu như kiếp mây trôi…
Nhưng anh biết phải làm gì hơn khi “tình yêu như kiếp mây trôi”, trôi xa khỏi tầm với của anh. Điều duy nhất anh có thể làm giờ đây chỉ là nhớ nhung và chờ đợi, dù biết tất cả chỉ là vô vọng mà thôi.
Ngô Thụy Miên luôn là như thế, tình yêu (những bản tình ca) của ông luôn khiến con người ta phải đắm chìm, phải thiết tha, phải buồn và vấn vương. Nhưng người ta cũng ngưỡng mộ và thán phục chứ không hề thấy khổ đau hay chán nản.
Với Mắt Biếc, chuyện tình yêu trong đó khiến cho người ta ngưỡng mộ và luyến tiếc khi kết thúc trong nỗi nhớ và vấn vương của người ở lại. Nhưng chắc hẳn tình yêu ấy phải đẹp, phải khắc cốt ghi tâm đến mức mà khiến cho người ta nhung nhớ hoài theo năm tháng. Chắc hẳn đã có biết bao đôi “mắt biếc” ở lại trong lòng người giống như là Ngô Thụy Miên, đã có biết bao chuyện tình yêu dang dở của cuộc đời, nên Mắt Biếc luôn ở lại trong lòng người hâm mộ với một nỗi vấn vương không nguôi như của ông.
Và có lẽ Mắt Biếc của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh và bộ phim đã được chuyển thể từ tác phẩm này cũng vậy. Cũng là tình yêu với đôi Mắt Biếc, cũng là mối tình dở dang để lại nuối tiếc không nguôi trong lòng của tất cả mọi người.
Nhưng không thể phủ nhận nó luôn là một điều tốt đẹp khi gọi tên Mắt Biếc.
Mời quý vị nghe lại ca khúc “Mắt Biếc” Trình bày: Tuấn Ngọc
Bấm vào giữa hình trên để nghe “Mắt Biếc” Trình bày: Tuấn Ngọc
Và thật thiếu sót khi nhắc đến ca khúc này mà lại không nhắc đến ca sĩ Sĩ Phú, ông chính là người đã thể hiện hết tất cả những cảm xúc tuyệt vời mà ca khúc mang lại (theo như nhận xét của rất nhiều khán giả). Và với tôi, mỗi lần nghe Mắt Biếc của mỗi ca sĩ khác nhau tôi đều cảm nhận được một tình yêu khác nhau, có lẽ vì trong lòng họ luôn có một đôi mắt biếc của cuộc đời mình.
Lối Cũ biên soạn